Từ góc nhìn sinh học thần kinh, suy nghĩ tích cực ảnh hưởng đến hệ miễn dịch thông qua trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) và hệ thần kinh tự chủ. Khi con người duy trì tâm trạng lạc quan, não bộ giảm tiết các hormone căng thẳng như cortisol và adrenaline, vốn có xu hướng làm suy yếu khả năng miễn dịch khi tồn tại ở mức độ cao trong thời gian dài. Ngược lại, trạng thái tinh thần tích cực thúc đẩy sự tiết ra endorphins, serotonin và dopamin – các chất dẫn truyền thần kinh đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng cảm xúc, giảm phản ứng viêm và củng cố chức năng miễn dịch.
Các nghiên cứu y học thần kinh miễn dịch (psychoneuroimmunology) chỉ ra rằng suy nghĩ tích cực có thể điều chỉnh hoạt động của tế bào NK (Natural Killer cells), tế bào T và đại thực bào – những yếu tố cốt lõi trong phản ứng miễn dịch của cơ thể. Người có tâm trạng lạc quan thường sở hữu nồng độ kháng thể IgA và IgG cao hơn, đồng nghĩa với khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh hiệu quả hơn. Ngoài ra, suy nghĩ tích cực còn giúp làm giảm tình trạng viêm hệ thống, vốn là cơ chế liên quan đến nhiều bệnh lý mạn tính như tim mạch, tiểu đường và ung thư.
Về mặt thần kinh học, khi não bộ được kích hoạt bởi cảm xúc tích cực, các vùng như vỏ não trước trán (prefrontal cortex) và hệ viền (limbic system) hoạt động hài hòa hơn. Sự cân bằng này không chỉ giúp cải thiện khả năng điều hành nhận thức mà còn hạn chế sự hoạt hóa quá mức của hạch hạnh nhân (amygdala), trung tâm xử lý lo âu và sợ hãi. Sự kiểm soát cảm xúc hiệu quả từ não bộ tạo điều kiện để hệ thần kinh tự chủ duy trì trạng thái cân bằng, từ đó gián tiếp hỗ trợ cho hoạt động tối ưu của hệ miễn dịch.
Bằng chứng từ nhiều công trình thực nghiệm cho thấy những người thường xuyên thực hành các kỹ thuật nuôi dưỡng suy nghĩ tích cực như thiền chánh niệm, ghi nhật ký biết ơn hay tham gia hoạt động cộng đồng không chỉ có chỉ số hạnh phúc cao hơn mà còn ít mắc bệnh truyền nhiễm, hồi phục nhanh hơn sau phẫu thuật và đáp ứng tích cực hơn với điều trị y khoa. Những cơ chế này phản ánh sự giao thoa tinh tế giữa tâm lý học tích cực, khoa học thần kinh và miễn dịch học, khẳng định sức mạnh của tinh thần lạc quan trong việc bảo vệ và phát triển sức khỏe con người.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhiều áp lực, việc nuôi dưỡng tư duy tích cực không chỉ mang lại sự cân bằng tinh thần mà còn đóng góp thiết thực cho sức khỏe thể chất. Điều này mở ra hướng tiếp cận đa ngành giữa tâm lý học tích cực, thần kinh học và y học lâm sàng nhằm phát triển các chương trình can thiệp tổng thể, giúp con người không chỉ phòng ngừa bệnh tật mà còn phát huy tối đa tiềm năng não bộ và khả năng tự chữa lành tự nhiên của cơ thể.
Hãy liên hệ với các chuyên gia của Viện IPPED để được tham vấn và tư vấn trị liệu khi có nhu cầu!
Tác giả bài viết: Ts Nguyễn Hữu Thi
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Mục tiêu và triết lý của chúng tôi được cô đọng trong hai tuyên ngôn: “Khoa học cảm xúc làm nền tảng – kết nối não bộ để chữa lành tâm hồn – thúc đẩy tâm lý tích cực và giáo dục khai phóng nhằm phát triển con người, xây dựng cộng đồng lành mạnh và lan tỏa hạnh phúc bền vững.” “Phát triển cảm...